SÜRDÜRÜLEBİLİR
ARAZİLER
SU
VERİMLİLİĞİ
ENERJİ &
ATMOSFER
MALZEME &
KAYNAKLAR
İÇ
MEKAN KALİTESİ
İNOVASYON &
BÖLGESEL ÖNCELİK
Yeşil Binalarda İç Ortam Kalitesi Yaklaşımı: LEED Sertifikasına Göre Akustik Performans
Günümüzde oldukça fazla bir çoğunluğun yaşamı kapalı ortamlarda geçmektedir. Bu kapalı ortam bazen bir bina, yapı gibi bir kapalı hacim olurken bazı zamanlarda taşıt gibi lojistiğinin sağlandığı kapalı hacimlerde yer almaktadır.
Artık sosyal hayatın içerisinde insanların tercihlerinin fazlasıyla yöneldiği dış ortamda bulunan mekanlarda bile mahal ısıtma veya soğutmasının ona göre şekillendiği yerler mevcuttur. Hatta ferah anlamının içerisinde özellikle dış ortamla temasın azaldığı ama bulunulan mahalde de yüksek iç hava kalitesiyle bütünleşik bir mekan arzusu vardır. Bundan dolayıdır ki soğuk iklimlerde bile cam cephe tercihleri artmakta, ısıtma yükünün maliyeti göz ardı edilmektedir.
İnsanlar genel olarak günlük yaşantısı içerisinde gündüz vakitlerinde; hastane, depo, okul, endüstriyel tesis veya ofizfis binaları gibi tip binalarda bulunurken akşamları ise konut tipi binalarda hayatını sürdürmektedir. Özellikle günlük çalışma saatleri içerisinde endüstriyel yapı ve yüksek katlı ofis binalarında, dış ortam ile cam açma şeklinde temasın kurulmasına imkan bile tanınmamaktadır. Bundan dolayıdır ki iç ortam kalitesi kavramı karşımıza çıkmaktadır.
LEED Sertifikasyon Sistemi İçinde İç Hava Kalitesi
Yeşil binalarda iç ortam kalitesi için puanlandırma, başlıklara göre proje kapsamında yerine getirildikçe seviyeler belirtilmektedir.
Bu başlıkların içerisindeki puan dağılımı ise Tablo 1.’deki gibi gerçekleşmektedir:
Tablo 1. LEED Kredi Başlıklarının Puanları
Kredi Başlığı | Puan |
---|---|
Bütünleşik Süreç Yönetimi | 1 |
Yer Seçimi ve Ulaşım | 16 |
Sürdürülebilir Araziler | 10 |
Su Verimliliği | 11 |
Enerji ve Atmosfer | 33 |
Malzeme ve Kaynaklar | 13 |
İç Mekan Kalitesi | 16 |
İnovasyon ve Bölgesel Öncelik | 10 |
Toplam Puan | 110 |
Tablo 2. Bitişik mahaller için maksimum kompozit ses iletim oranları
Bitişik Mahaller | STCc | Oran |
---|---|---|
Konut, otel veya motel odası | Konut, otel veya motel odası | 55 |
Konut, otel veya motel odası | Konut, otel veya motel odası | 50 |
Konut, otel veya motel odası | Ticari alan | 60 |
Ticari alan | Ticari alan | 50 |
Standart ofis | Yönetici ofisi | 45 |
Yönetici ofisi | Yönetici ofisi | 50 |
Konferans odası | Konferans odası | 50 |
Ofis, Konferans odası | Koridor, merdiven | 50 |
Mekanik ekipman odası | Kullanıcı alanı | 60 |
Çınlama Süresi
Çınlama süresinin aşağıdaki tabloya göre değerlerinin sağlanması gerekmektedir.
Tablo 3. Çınlama Süresi Gereksinimi
Mahal Tipi | Uygulama | T60(s), @500Hz, 1000Hz ve 2000Hz |
---|---|---|
Apartman dairesi ve katı | – | <0.6 |
Otel / Motel | Oda veya suit | <0.6 |
Konferans / Yemek salonu | – | <0.8 |
Ofis binası | Yönetici ofisi | <0.6 |
Konferans odası | – | <0.6 |
Telekonfreans odası | – | <0.6 |
Ses maskelemesiz açık ofis | – | <0.8 |
Ses maskelemeli açık ofis | – | <0.8 |
Mahkeme salonu | Güçlendirilmemiş | <0.7 |
Mahkeme salonu | Güçlendirilmiş | <1.0 |
Performans sahnesi | Tiyatro ve konser salonu | Uygulamaya göre değişiklik göstermektedir |
Laboratuvar | Test ve araştırma minimum konuşma seviyesi | <1.0 |
Telefon kullanılabilirlik | Normal konuşma seviyesi | <0.6 |
Klise, cami, sinagog | Kritik müzik programları ile uyumlu | Uygulamaya göre değişiklik göstermektedir |
Kütüphane | – | <1.0 |
Stadyum içi / Spor salonu | Spor salonu ve üstü kapalı yüzme havuzu | <2.0 |
Stadyum içi / Spor salonu | Büyük kapasiteli salon | <1.5 |
Sınıf | – | <0.6 |
Ses Güçlendirme ve Maskeleme Sistemi
50’den fazla kişi kapasiteli tüm büyük konferans salonları ve oditoryumlar için, ses güçlendirme ve AV oynatma özelliklerine göre tasarım şekillendirilmelidir.
Gerekirse, ses güçlendirme sistemleri aşağıdaki kriterleri yerine getirmelidir:
Kabul edilebilir anlaşılırlığı sağlamak için kapsama alanı dahilindeki belirlenen noktalarda en az 0.60 bir konuşma iletim endeksi (STI) veya ortak anlaşılabilirlik ölçeği (BDT) notunun en az 0.77 olması gerekmektedir.Minimum 70 dBA ses seviyesine sahip olmalı.Alan boyunca 2000 Hz oktav bandında +/– 3 dB’lik ses seviyesi kapsamı korunmalıdır.
Tablo 4. Akustik Performans Hesaplama Aracı Kullanım Alanları
Bina Tipi | Kredi Kodu | Kredi İsmi |
---|---|---|
Okul | IEQp3-Ön koşul | Minimum Akustik Performans |
Hastane | IEQc2 | Akustik Çevre |
Tüm yeni binalar | IEQc9 | Genişletilmiş Akustik Performans |
Hesaplama aracının içerisinde Tablo 5.’te verilen kısımlara göre doldurulması gereklidir.
Tablo 5. Akustik Performans Hesaplama Aracı Modülleri
Bina Tipi | Modül |
---|---|
Yeni bina | Arka ses seviyesi |
Yeni bina | Ses iletimi / İzolasyon |
Okul binası | Çınlama süresi |
Okul binası | Mimari & inşai ses azaltımı |
Hastane binası | Konuşma seviyesi |
Hastane binası | Akustik malzeme |
Okul binalarında önkoşul olarak kabul edilen akustik başlığı için çınlama süresi ve mimari-inşai malzeme seçimleri doğrultusunda ses azaltımı önem kazanmaktadır. Hastanelerde ise yan mahallere sesin geçmemesi ve laboratuvar, ameliyathane ve hasta odaları göz önünde bulundurulduğunda konuşma seviyesi ve akustik malzeme ön plana çıkmaktadır. Yeni binalarda ise arka ses seviyesi ile ses iletiminin minimize edilmesi gerekmektedir. Bu tablolardaki izin verilen değerler ve bulunan sınıf değerleri 4.Bölüm’de belirtilen arkaplan sesleri, ses iletimi ve çınlama süresi gibi başlıklardaki değerlerdir.
Örnek olarak ses iletiminin duvarlardaki hava boşluğunun minimum gerekli olan STC oranının belirlenmesinde önemi Tablo 6’da gösterilmektedir.
Tablo 6. Duvar İmalatının STC Oranı
Montaj tanımı | Montaj Lokasyonu | Minimum Gerekli STC Oranı |
STC Oranı |
---|---|---|---|
15 mm alçı panel + 75 mm hava boşluğu + 15 mm alçı panel | Duvar | 35-45 | 48 |
15 mm alçı panel + 100 mm hava boşluğu + 15 mm alçı panel | Duvar | 35-50 | 51 |
Paneller arası boşluğun arttırılması ile minimum gerekli STC oranı değerlerinin sağlanabilmektedir. Bitişik mahaller arası ses iletiminin gereken değerler arasında kalabilmesi için tasarımda 25 mm ilave hava boşluğu bırakılması yeterli olabilmektedir.
Sonuç
Bu çalışma kapsamında iç mekan kalitesinde önemli yer tutan akustik kavramı, yeşil bina derecelendirme sistemi LEED sertifikasyon sistemi çerçevesince incelenmiştir. Mekan tipine göre yeterli ve uygun seviyede akustik olayının gerçekleşmesi önemlidir. Yeni projelerde, akustik konusu ilave puan olarak isteğe bağlı bir şekilde karşımıza çıkarken özellikle okul projelerinde çınlama süresi ve mimari-inşai ses azaltımı bir ön koşul olarak gerekliliğin yapılması gereklidir. Hastanelerde ise ayrı bir LEED kılavuzu olduğundan kendine has standartları ve puanlandırmaya sahip olduğundan konuşma seviyesi ve akustik malzeme kalitesi ilgili kredi başlığından puan alınabilmesi için önem arz etmektedir.
Sesin mekan içerisinde uygun şekilde net ve kaliteli olması için arka plan ses seviyelerinin kontrolü, özellikle HVAC sistemlerinden doğan sesin gürültü düzeylerinin ve bitişik mahaller ile ses iletiminin kabul edilebilir seviyede olması istenilmektedir.
SOSYAL MEDYADA PAYLAŞIN!
SOSYAL MEDYADA BİZİ TAKİP EDİN
SOSYAL MEDYA