Mekanik Sistemler İçin COVID-19 Önlemleri
COVID-19 Yeni tip koronavirüs’üne karşı bina havalandırma, iklimlendirme, sıhhi tesisat gibi mekanik sistemler üzerinde bazı noktalarda ayarlamalar yapılması gerektiği ve sürdürülebilir bina anlayışı kapsamında iç mekan hava kalitesi üzerine göz önünde bulundurulması gereken noktaları bilgilerinize sunar, herkesin bu zorlu süreci sağlık ve sıhhat içerisinde atlatmasını diliyoruz.
Virüsün geçiş yolları:
- Konuşma, öksürük ve hapşırma ile oluşan büyük damlacıkların yakın temasta doğrudan solunması
- Konuşma, öksürük ve hapşırma ile oluşan büyük damlacıkların düşerek yüzeylere yapışması, bu yüzeylere elle temas ve ellerin yüze (ağız, burun, göz) sürülmesi
- Konuşma, öksürük ve hapşırma ile oluşan küçük taneciklerin hava hareketleri ve akımlarıyla uzaklara taşınması ve bu havanın solunması
- Tuvaletlerden ve pis su tesisatından kaynaklanan parçacıkların solunumu veya temasla yüze taşınması
Yapılarda (ofis binası, endüstriyel tesis, otel vb. gibi binalarda) alınacak önlemler, herhangi bir salgın tipini tamamen önlemeyi gerçekleştiremese de yayılımın etkisini azaltır.
Bu kapsamda; virüs yayılmasına karşı havalandırma sisteminde ve binada alınabilecek bazı önlemler şu şekilde sıralanabilir:
- Taze hava beslemesi ile Egsoz’un arttırılması
- Geri dönüş havası (resirkülasyon) kullanımının kapatılması
- Havalandırma tesisatındaki ısı geri kazanım sistemlerinin kullanımı
- Hava temizleyicilerinin kullanımı
- Dış hava filtrelerinin değiştirilmesi
- Nemlendirme ve iklimlendirmenin etkisi
- Sıhhi tesisat kullanımında üzerinde durulması gereken hususlar
- Temizlik yönergeleri
Taze Hava Beslemesi ile Egsoz’un Arttırılması
Havalandırma sistemi başlatılmasını birkaç saat öne ve kapatılmasını birkaç saat ileriye alınması fayda sağlayacaktır. En iyi çözüm ise; kriz dönemlerinde sistemlerin 7/24 sürekli çalıştırılmasıdır. Eğer mümkünse taze havanın %100 dış hava ve tam kapasite olarak kullanımı sağlanmalıdır. Tuvalet egzozları 7/24 çalıştırılmalı, tuvaletlerden ve giderlerden kaynaklanan parçacıkların yüze ulaşmasının engellenmesi ve çevreye göre tuvaletlerde düşük basınç yaratılması önemlidir.
Doğal Havalandırma Kullanımının Arttırılması
Mekanik havalandırma sistemi olmayan binalarda pencereler aktif olarak kullanılmalıdır ve
odaya ilk girildiğinde pencereler en az 15 dakika açık tutulmalıdır. Mekanik havalandırma olan binalarda bile, mümkünse pencere havalandırmasıyla yapılacak takviye yarar sağlayacaktır. Varsa tuvaletlerin pencerelerinin kesinlikle havalandırma amacıyla açılmaması gerekmektedir.
Geri Dönüş Havası (Resirkülasyon) Kullanımının Kapatılması
- Geri dönüş havası damperleri bina otomasyonundan veya elle kapatılmalıdır.
- Eğer geri dönüş havası üzerinde filtre varsa bile HEPA filtre olmadığı sürece filtre yeterince etkili değildir. Damper yine de kapatılmalıdır.
- Fan-coil veya split / VRV iç ünite gibi üzerinde filtre olmasına rağmen tamamen iç hava ile çalışan ekipman da kapatılmalıdır. Oda içinde yaratılan sirkülasyon taneciklerin yeniden havaya karışmasına neden olur.
- Bu ekipmanı kapatmak mümkün olmuyorsa temizlik organizasyonuna dahil edilmelidir.
Hava Temizleyicilerinin Kullanımı
- Oda hava temizleyicileri HEPA filtre kullanılması halinde havalandırma kadar etkindir.
- Elektrostatik filtreli hava temizleyiciler de genel durumda yayılıma karşı katkı sağlar.
- Oda havası temizleyicileri odada mümkün olduğunca kişilerin nefes alma bölgesine yakın yerleştirilmelidir.
Havalandırma Tesisatındaki Isı Geri Kazanım Sistemlerinin Kullanımı
- Döner tip (Rotary) ısı geri kazanım sistemleri geçici olarak devre dışı bırakılmalıdır.
- Besleme ve egzoz havasını %100 ayıran (serpantinli veya levhalı) sabit tip eşanjörlü ısı geri kazanım sistemleri kullanılmaya devam edilebilir.
Dış Hava Filtrelerinin Değiştirilmesi
- Filtre değiştirme işlemleri için normal bakım prosedürleri kullanılabilir.
- Tıkanmış filtreler bu bağlamda bir bulaşma kaynağı değildir, ancak iç mekan kirlenmeleri üzerinde olumsuz etkisi olan taze hava besleme debisinin azalmasına sebep olurlar ve değiştirilmesi faydalıdır.
Nemlendirme ve İklimlendirmenin Etkisi
- Genellikle, ısıtma veya soğutma sistemleri için ayar noktalarının değiştirilmesine gerek yoktur.
Sıhhi Tesisat Kullanımında Üzerinde Durulması Gereken Hususlar
Tuvalet oturaklarında (alafranga tuvaletler) kapak varsa, havadaki zerreciklerden damlacıkların ve damlacık kalıntılarının serbest kalmasını en aza indirmek için tuvalet kapaklarının kapatıldıktan sonra yıkanması önerilmektedir.
Pis su giderlerindeki sifonların (sızdırmazlığın) daima su ile dolu olması, kurumaması ve fan-coil yoğuşma tavalarındaki sifonların daima su ile dolu olması, kurumaması gerekir.
Temizlik Protokolleri
El yıkama uygulamalarına yönelik görsel bilgilendirme sağlayan yönlendiricilerin hazırlanması ve binadaki kullanıcılara bilgilendirme yapılması.
- Ofis, atölye gibi kalabalık çalışma alanları ile WC, banyo gibi ıslak hacimlerin olduğu yerlerde bina kullanıcıları ile bina temizlik organizasyonuna yönelik ayrıntılı temizlik programı bilgilendirilmesi yapılmalı ve devamlılığı sağlanmalıdır. Ayrıca eğer bina girişlerinde paspas bulunuyorsa temizliği ve bakımı için bir bakım/işletme yönergesinin hazırlanması fayda sağlar.
Mekanik Sistemler İçin COVID-19 Önlemleri adlı içeriğimizin hazırlanmasında REHVA ve TTMD’nin ilgili sayfalarından yararlanılmıştır. Türkiye’den TTMD (Türk Tesisat Mühendisleri Derneği)’nin de bağlı olduğu REHVA (Federation of Europe Heating, Ventilation and Air Conditioning Associations) tarafından böyle özel önlem ve hızlı reaksiyonların alınması gerektiği bir dönemde katkısı bulunan ve emeği geçenlere teşekkür ederiz.
Daha detaylı bilgiye aşağıdaki bağlantı adreslerinden ulaşılabilir:
SOSYAL MEDYADA PAYLAŞIN!
SOSYAL MEDYADA BİZİ TAKİP EDİN
SOSYAL MEDYA